Merhaba benim adım Neil. Klasik müzik dinlemeyi ve çizgi roman okumayı severim. Ayrıca okula gitmeyi de seviyorum. Hakkında çok şey bildiğim ve size de anlatmak istediğim bir şey var, duyusal işleme bozukluğu. SPD duyularınızla aldığınız mesajların beyninizde organize olamaması ve sonuç olarak çoğu kişi gibi tepki vermemeniz ile alakalı. Bu gün içinde hazirlanmak, okula gitmek ve oyun oynamak gibi günlük şeyleri yapmayı zorlaştırıyor. Kendi başına SPDniz olabilir ya da otizm gibi başka şeylerle birlikte. Bende otizm ve SPD var. Herkesin duyu sistemleri vardır. Bunlar ses, tat, koku, görme, dokunma, propriosepsiyon ve vestibüler.
Az Hassasiyet ve Fazla Hassasiyet
Duyusal sistemlerinizin her birinin bir bardak olduğunu ve duyusal girdilerin bardağa dolan su olduğunu düşünebilirsiniz. Eğer bir duyuya az hassassaniz büyük bir bardakmışsınız gibi olur. Su doldurmaya devam edersiniz eklersiniz, eklersiniz ama asla dolu hissettirmez. Ama eğer fazla hassassaniz küçük bir bardakmışsınız gibi olur. Küçük bir duyusal girdiyle bile hemen taşarsınız. Bardağın dolu olması ve taşmaması gerekir. Her bir duyu sistemi farklı birer bardak ve hepsi farklı boylarda. Bir bardaginizin büyük olması tüm duyulara karşı az hassas olduğunuz anlamına gelmez. Benim propriosepsiyon ve vestibüler duyuları için bardaklarım büyük ama dokunma, ses,koku ve tat duyularım için küçükler. Herkes farklı ve kendine özgü. Bazı günler ve zamanlar iyi ama bazilari benim için çok fazla. Gürültülü ve kalabalık yerlerden hoşlanmam. Kulaklarımı kapatırım ve kaçmak isterim. Ya da herkes Susana kadar bağırmak isterim. Vücudumu kontrol edebilmem için daha az sese ihtiyacım var. Her zaman hareket etmek isterim ve sabit durmakta zorlanırım. Bazen İnsanların cildime dokunmasından hoşlanmam. Ama herkes birbirinden farklı. Erkek kardeşim birilerinin ona dokunmasını pek umursuyor ve güneş gözlüğü kullanmaya ihtiyacı yok. Kendi bedenini bilmek ve duyu sistemlerini anlamak çok önemli.
Ses
Ses duyusunu kulaklarımızla alırız. Eğer ses çok fazlaysa sesi durdurmaktan başka bir şeye odaklanamam. Annem elektrikli süpürge veya mutfak robotu çalıştırdığı zamanlar çok zorlanıyorum. Klasik müzik beni rahatlatıyor. Jazz da severim ikisi neredeyse aynı.
Tat ve koku
Yemek yediğimizde veya ağzımıza bir şeyler koyduğumuzda kimyasal duyularımız olan tat alma ve koklamayi kullanıyoruz. Ne zaman yeseniz bu duyuları kullanirsiniz.
Görme
Görme duyumuzu gözlerimizle kullanırız. Bazı insanlar parlak ışıkları veya bir çok şeye bakmayı tercih edebilirler. Eğer bakılacak çok şey varsa dikkatim dağılabilir. Yumuşak renkleri olan ve düzenli şeylere bakmayı severim. Dışarı çıktığımda güneş her zaman çok parlak oluyor ve bu gözlerimi acıtıyor, yukarı bakamıyorum. Yardım etmesi için dışarıdayken güneş gözlüklerimi giyiyorum.
Dokunma
Bazı insanlar dokunulmayı sevmez. Ben de ellerimin pis olmasını sevmem, çok kötü hissettiriyor. Dokunma taktil duyumuzdur. Eğer bir şeylerin cildinize dokunmasına alışık değilseniz sizi bazen rahatsız edebilir. Bence bazen bazı kıyafet etiketleri ve ayakkabılar iyi hissettirmiyor. Çoğu insanin beyni bu rahatsız giysilere alışıyor. Ama ben, beni rahatsız eden etiket dışında bir şey düşünemiyorum. Etiketi içeri sokuyorum ve kıyafeti giydiğim her saniye çıkarmak istiyorum. Ellerime bazen bir süre pis olmanın normal olduğunu öğretmeye çalışıyorlar. Ellerime bulaşan şeylerle oynadıkça biraz daha alışıyorum. Beynim üzerine çok fazla odaklanmamayı öğreniyor.
Propriosepsiyon
Propriosepsiyonu vücudunuzun farkındalığı olarak düşünebilirsiniz. Ne zaman kaslariniz veya eklemleriniz mesaj gönderse Propriosepsiyon girdisi alıyorsunuz. Beyninize “Ben şuan buradayım ve bunu yapıyorum” mesajı gönderiyor. kaykay tahtasında kendini itmek, ağır bir şey taşımak hatta giyinmek gibi Vücudunuzun yapmak istediği Her şeyi yapabilmek için Propriosepsiyon girdisi alıyorsunuz. Vücudunuzla bir şeyler yaptıkça propriosepsiyon girdisi alıyorsunuz. Bu bana iyi hissettiriyor. Vücudumu kontrol edemiyor gibi hissettiğimde zıplamayi, kaykay tahtası kullanmayı veya battaniye ile sıkı sıkı sarılmayı seviyorum. Propriosepsiyon girdisi rahatlama ve vücudumu organize etmeme yardımcı oluyor.
Vestibüler
Vestibüler duyularımız çok karmaşık ama çok havalı! Hepimizin kulağının içinde beynimize dengede mi yoksa hareket halinde mi olduğumuzu söyleyen bir şey var. Beyne sağ tarafa doğru veya baş aşağı miyim, ileri geri hareket ediyor muyum gibi şeyleri iletiyor. Başımız döndüğünde etrafımızda dönmeyi durdurmak için bizi uyarıyor. Eğer beyin Vestibüler duyuya karşı az hassas ise vücudumuz sürekli hareket etmek ve dönmek ister ama hiç başımız dönmez. Eğer beyin vestibüler duyuya karşı fazla hassas ise dengesiz hissedersiniz. Kafanızı geriye yaslamaniz veya ayaklarınızın yere sabit basmadigi etkinlikler yapmak zor olabilir. Vestibüler duyumuz günlük hayatta yapmamız gereken her şeyi yapabilmek için çok önemlidir.
İhtiyaçlarınızı öğrenmek için ergoterapiste gidebilirsiniz. Benim iki tane ergoterapistim var. Biri burda diğeri ise okulda. Haftada bir kez ergoterapiye gidiyorum. Katie ben ve annem hep birlikte eğlenceli şeyler yapıyoruz. Ayrıldığımda ise vücudumu iyi hissediyorum. Kontrol bendeymis gibi hissediyorum. Kaslarımızı be beyinlerimizi çalıştırıyoruz. Katie ve annem evde ve okulda deneyebileceğimiz şeyler hakkında konuşmayı seviyorlar. Eğer duyusal işleme ile ilgili sıkıntılarınız varsa iyi hissetmek için yapabileceğiniz bir çok şey var. Beyninizin duyusal şeylere nasıl tepki vereceğini değiştirebilecek aktiviteler var. Gün içinde ihtiyaç duyduğunuz duyuları sağlayarak vücudunuzun rahat ve kontrollü hissetmesine yardımcı olabilirsiniz. Ebeveynleriniz öğretmenleriniz ve ergoterapistleriniz size yardım edebilir.
