Amerikan Tabipler Birliği UDA Hakkında Nasıl Bir Değişiklik Yaptı?

AMA yani Amerikan Tabipler Birliği UDA hakkında devrim niteliğinde bir karar aldı ve yönetmeliklerinin otistiklerle ilgili kısmında çok ciddi bir değişikliğe gitti. Bu değişiklik, 30 maddenin yeniden görüşüldüğü en son delegeler toplantısı sonucunda gerçekleşti. UDA ile ilgili değişiklik, 706 numaralı maddenin altında yer alıyor. Bu madde, otistiklerle ilgili teminat ve geri ödemeleri içeren bir madde. Bu değişiklikten önce yönetmelik sigorta kapsamında destek alacak olan otistikleri ABA’ya yönlendiren ifadeler içermekteydi ve güncelleme bu hususta yapıldı. Biz de twitter ve instagram hesaplarımız üzerinden değişikliğin tartışıldığı toplantıya sunulmuş gerekçeli karar taslağını paylaştık. Resmi internet sitesi gerekçeli karar ile ilgili önce taslağı erişime açtı, sonrasında da toplantıyla ilgili tüm bilgileri yayımladı. Taslağın bir kopyasını sitemize yükledik, bu linkten orijinal dilinde erişim sağlayabilirsiniz.

Toplantıda konuşulan maddelerle ilgili tüm detaylara buradan erişebilirsiniz.

İlgili maddeye ise bu linkten erişebilirsiniz.

Pek çok soru ve yorum aldığımız için, AMA’in yürürlüğe soktuğu değişikliği detaylandırarak netleştirmeye karar verdik. Öncelikle, söz konusu taslak içeriği bakımından oldukça kıymetli çünkü otizm aktivistlerinin kendi aralarında yürüttükleri tartışmalar ve bunun sonucunda yaşanan güncel gelişmeler küresel çapta en büyük medikal makamlardan birinin önüne sunulmuş, sitelerinde bu itirazlara resmen yer verilmiş ve neticesinde sigorta ve teminat kapsamlarını etkileyecek önemli bir değişikliğe gidilmiş oldu. 

Öte yandan, taslak 706 numaralı maddede niçin değişikliğe gidilmesi ve UDA’ya atıfta bulunulmasının kaldırılması gerektiğinin argümanlarını içeren bir metin. Elbette ki taslaktaki her madde ana metne birebir yansıtılmadı. Bu maddelerden yola çıkarak, AMA’ın hangi sigorta ve teminatları kabul ediyor olduğuna dair yaptığı tanım güncellendi. Bu güncelleme de henüz resmi olarak yürürlüğe girmedi. Bu yazının yayınlandığı 14 Temmuz 2023 günü, yapılan yıllık toplantının son günü ve alınan kararların toplamı 1300 sayfalık bir metine tekabül ettiği için metnin son halinin resmi hali olması biraz zaman alabilir.

En basit haliyle yapılan değişiklikleri şu şekilde Türkçeleştirebiliriz:

1. “Uygulamalı davranış analizi” ifadesi, “kanıta dayalı yaklaşımlar” ifadesiyle değiştirildi.
2. “UDA’ya yönelik AMA desteği” ifadesi “Nöroçeşitli hastaların bakımı” ifadesiyle değiştirildi.

Maddenin tamamındaki değişiklikler:

Önceki Metin:

Otizm Spektrum Bozukluğu Olan Bireylerin Uygulamalı Davranış Analizi Terapisinin Teminatının Standartlaştırılması¹

AMA Uygulamalı Davranış Analizi’ni de dahil edecek şekilde, fakat yalnızca UDA’yla kısıtlı olmaksızın, otizme yönelik kanıta dayalı tedavilerin teminatını ve geri ödemelerini destekler.²

Güncel Metin:

Nöroçeşitli Kişilere Yönelik Kanıta Dayalı Uygulamaların Teminatının Standartlaştırılması³

AMA Otizm Spektrum Bozukluğunu da kapsar şekilde, nöroçeşitli kişilere yönelik tedavilerin ve hizmetlerin teminatını ve geri ödemelerini destekler.⁴

Temel değişiklikler bu kadar basit görünürken “AMA’nın Uygulamalı Davranış Analizine Desteğinin Kaldırması” (alt not: “Removal of AMA Support for Applied Behavior Analysis”) başlığıyla tartışılan bu madde üç önemli değişikliğe yol açıyor:

1. Hem sigorta kapsamında hizmet almak isteyenleri, hem de sigorta dahilinde hizmet vermek isteyenleri UDA’ya zorunlu olarak yönelmekten azad ediyor.
2.  Yalnızca tedavi değil, hizmetler sözcüğünü de kapsama dahil ederek kişinin ihtiyaçlarına yönelik diğer desteklerinin de teminatının sağlanmasının önünü açıyor.
3. Teminatın kapsamını otistiklerden nöroçeşitlilere genişleterek, hizmete erişim amacıyla otistiklere veya nöroçeştli alistiklere yanlış veya eksik tanı konulmasını önleyebilecek yeni bir adım atılıyor.

Her ne kadar bu kararın devrim niteliğinde olduğunu vurgulasak da, tek seferde sistemin resetlenmesini beklemek çok gerçekçi olmayacaktır. AMA, ABA/UDA savunucularının ABA/UDA’nın otistiklere yönelik tek method olduğunu savunurken işaret ettiği en önemli kuruluşlardan bir tanesiydi ve an itibariyle bu durum değişiyor. İşleyen bir sürecin en başındayız. “Kanıta dayalı” ifadesinin korunma gerekçesinin lobiler ve sigorta şirketleriyle alakalı olduğu göz önünde bulundurarak, UDA’nın sigorta kapsamına dahil edilmesinin henüz hala önünün açık olduğunu vurgulamakta da fayda var. Öte yandan, gerekçeli karar taslağında 2020 yılında Amerikan Savunma Bakanlığı’nın yaptırmış olduğu, UDA hakkında yapılmış en kapsamlı çalışmalardan biri olan 31 sayfalık rapora da bir atıf var. Bu rapor, UDA’nın etkili bir tedavi yöntemi de olmadığı sonucuna varıyor. Biz de bu bilgiyi daha önce sosyal medya hesaplarımızda paylaşmıştık.

Amerikan Savunma Bakanlığı’nın raporunun ingilizce versiyonuna bu linkten erişebilirsiniz

Kısacası AMA, otistikleri yalnızca UDA’ya yönlendiren bir yaklaşımı tamamen terk ediyor. Fakat kapıyı şimdilik aralık bırakıyor. Neredeyse ABA’nın sloganı haline getirilmiş “kanıta dayalı” ifadesi ise UDA’nın tekelinden kurtarılıyor. Hatta gerekçeli kararla beraber UDA’nın kanıta dayalı olduğu fikrinin genel kabulünün yavaş yavaş ortadan kalktığını da gözlemleyebiliyoruz.  

Önümüzdeki yıllarda başka pek çok kendini güncelleyen kurum ve kuruluş gibi AMA’nın bu ifadeyi de tamamen terk edip destek temelli yaklaşımlara yönlendireceğini, davranışçı yaklaşımlardan yavaşça vazgeçileceğini tartışmaları takip eden insanlar olarak öngördüğümüzü söyleyebiliriz. Böylelikle otizm tanısını takiben tek tip bir eğitime yönlendirme süreci yerini otistik veya nöroçeşitli kişinin ihtiyaçlarına yönelik destek ve tıbbi takip süreçlerini kapsayan, bütüncül ve kişiselleştirilmiş yaklaşımlara bırakmaya başlayacaktır. 

UDA hakkındaki başka yazılarımız:

Tüm ABA/UDA Terapistlerine Mesaj // Çeviri

UDA Hakkında Fikirlerim // Çeviri

Otistik Gözünden UDA : WalkinIssyShoes // Çeviri

“Yeni UDA”nın Bile Problematik Olmasının 5 Sebebi // Çeviri

Notlar

1. (ing) Standardizing Coverage of Applied Behavioral Analysts Therapy for Persons with Autism Spectrum Disorder
2. (ing) Our AMA support coverage and reimbursement for evidence-based treatment of Autism Spectrum Disorder including, but not limited to, Applied Behavior Analysis Therapy.
3. (ing) Standardizing Coverage of Evidence-Based Treatments for Neurodivergent Individuals
4. (ing) Our AMA support coverage and reimbursement for evidence-based treatments and services for neurodivergent individuals, including Autism Spectrum Disorder.